Κατάθλιψη Και Καρδιά

Πως επηρεάζει η κατάθλιψη την καρδιά μας;

Η κατάθλιψη είναι, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, η πρώτη σε σειρά πάθηση που προκαλεί αναπηρία και ανικανότητα. Περισσότεροι από 300.000.000 άνθρωποι πάσχουν από κατάθλιψη παγκοσμίως. Η μείζονα καταθλιπτική διαταραχή, που είναι η βαρύτερη μορφή κατάθλιψης, έχει ετήσιο επιπολασμό σε άνδρες και γυναίκες 4,9% και 8,6%, αντίστοιχα, ενώ στους ηλικιωμένους το ποσοστό μείζονος κατάθλιψης έχει υπολογιστεί στο 12%.

Από την άλλη πλευρά, η καρδιαγγειακή νόσος είναι η κύρια αιτία θνησιμότητας στην Ευρώπη και είναι υπεύθυνη για 3,9 εκατομμύρια θανάτους ετησίως (45% των συνολικών θανάτων). Το 2015, περισσότεροι από 85 εκατομμύρια άνθρωποι ζούσαν με καρδιαγγειακά νοσήματα στην Ευρώπη, με περίπου 11 εκατομμύρια νέες περιπτώσεις. Σε οικονομικό επίπεδο, η καρδιαγγειακή νόσος εκτιμάται ότι κοστίζει στην οικονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης 210 δισ. ευρώ ετησίως.

Κλινικά σημαντική κατάθλιψη παρατηρείται στο 10% των ασθενών στα ιατρεία γενικής ιατρικής, ενώ το ποσοστό αυτό αυξάνεται στο 30% των ασθενών με στεφανιαία νόσο και εκτοξεύεται στο 50% ανάμεσα σε νοσηλευόμενους για εγχείρηση ανοιχτής καρδιάς. Η μείζονα κατάθλιψη αυξάνει κατά 1,6 φορές τον σχετικό κίνδυνο για την ανάπτυξη στεφανιαίας νόσου και κατά 1,8 φορές τον σχετικό κίνδυνο θνησιμότητας σε όσους πάσχουν ταυτόχρονα από στεφανιαία νόσο. Σε ασθενείς με οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου, η μείζονα κατάθλιψη είναι κακός προγνωστικός παράγοντας και φέρει πέντε φορές αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακής θνησιμότητας εντός έξι μηνών.

Στατιστικά κατάθλιψης στην Ελλάδα

Στην Ελλάδα το 2014, σύμφωνα με την Έρευνα Υγείας της ΕΛΣΤΑΤ κατάθλιψη δήλωσε το 4,7% του πληθυσμού, ποσοστό αυξημένο κατά 80,8% σε σχέση με το ποσοστό του 2009 (2,6%). Οι τρεις στους δέκα ήταν άνδρες (33,0%) και οι επτά στις 10 γυναίκες (67,0%). Επιπρόσθετα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της Πανελλαδικής Μελέτης Διατροφής και Υγείας που δημοσιεύτηκαν πρόσφατα στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό Journal of Affective Disorders, όπου ο Δρ. Μίχας ήταν πρώτος συγγραφέας, o επιπολασμός της κλινικά σημαντικής κατάθλιψης στον ελληνικό ενήλικο πληθυσμό είναι 9,4%. Στην έρευνα αυτή, η κατάθλιψη συσχετίστηκε με το γυναικείο φύλο, την απώλεια συζύγου, τις οικονομικές δυσκολίες, την ανεργία, το υπερβολικό βάρος, την παχυσαρκία και το κάπνισμα. Σε ό,τι αφορά στην καρδιαγγειακή νόσο η κατάθλιψη συσχετίστηκε με την παρουσία αρρυθμιών, το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο και την καρδιακή ανεπάρκεια (μη δημοσιευμένα δεδομένα).

Πως μπορώ να ενημερωθώ;

Καταλαβαίνει λοιπόν κανείς πόσο έντονη είναι η σχέση ανάμεσα στην κατάθλιψη και στην καρδιαγγειακή νόσο, όπου η μία ασθένεια φαίνεται εν μέρει να προκαλεί αλλά και να επιβαρύνει την άλλη. Το σημαντικό είναι η κατάθλιψη να διαγιγνώσκεται και να αντιμετωπίζεται. Για το λόγο αυτό ο ιατρός κάθε ειδικότητας μπορεί και πρέπει να ρωτάει κάθε ασθενή σχετικά με την παρουσία καταθλιπτικών συμπτωμάτων. Υπάρχουν ειδικά ερωτηματολόγια που μέσα σε λίγα λεπτά μπορούν να βάλουν την υποψία παρουσίας κατάθλιψης και να οδηγήσουν σε περαιτέρω έλεγχο. Ας μην ξεχνάμε ότι η κατάθλιψη «ήρθε για να μείνει» στον ελληνικό πληθυσμό μετά την παρατεταμένη οικονομική κρίση αλλά και την πανδημία του κορωνοϊού, με περισσότερους από 850.000 Έλληνες να πάσχουν.