Προαθλητικός Έλεγχος

Ο προαθλητικός έλεγχος αφορά στην εκτίμηση του καρδιαγγειακού συστήματος ατόμων κάθε ηλικίας που επιθυμούν να συμμετάσχουν σε αθλητικές δραστηριότητες. Αν και όλοι γνωρίζουμε τα σημαντικά οφέλη της άσκησης, εντούτοις υπάρχουν κάποια υποκείμενα νοσήματα που μπορούν να οδηγήσουν σε καρδιαγγειακά συμβάματα (π.χ. επικίνδυνες για τη ζωή αρρυθμίες) κατά τη διάρκεια της άσκησης. Αυτό που ουσιαστικά θέλουμε να προβλέψουμε είναι η πιθανότητα αιφνίδιου θανάτου, που φυσικά είναι πολύ σπάνιος και δεν πρέπει να μας αποτρέπει από την άσκηση. Σε αθλούμενους κάτω των 35 ετών, τα συνηθέστερα αίτια αιφνίδιου θανάτου είναι η υπερτροφική μυοκαρδιοπάθεια και οι συγγενείς ανωμαλίες των στεφανιαίων αγγείων, ενώ σε άνω των 35 ετών, το συνηθέστερο αίτιο είναι η στεφανιαία νόσος.

Βασικοί στόχοι του προαθλητικού ελέγχου είναι η πρόληψη του αιφνίδιου θανάτου κατά τη διάρκεια έντονης σωματικής δραστηριότητας καθώς και η διάγνωση νοσημάτων (π.χ. στεφανιαία νόσος) που δεν αποκλείουν την αθλητική δραστηριότητα, αλλά απαιτούν ειδικές προφυλάξεις και παρακολούθηση.

O προαθλητικός καρδιολογικός έλεγχος περιλαμβάνει απαραιτήτως την προσεκτική λήψη του ατομικού και οικογενειακού ιστορικού, την ενδελεχή καρδιολογική εξέταση και το ηλεκτροκαρδιογράφημα. Αν και ο υπέρηχος καρδιάς (triplex) δεν αποτελεί εξέταση ρουτίνας, σύμφωνα με τις νεότερες κατευθυντήριες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Καρδιολογικής Εταιρείας, εντούτοις συμβάλλει σημαντικά στον προαθλητικό έλεγχο σε αθλούμενους κάθε ηλικίας εκτιμώντας την ανατομία και τη λειτουργικότητα της καρδιάς. 

Αν ο αθλούμενος έχει συμπτώματα συμβατά με πιθανή στεφανιαία νόσο ή έχει υψηλό καρδιαγγειακό κίνδυνο τότε ο έλεγχος θα πρέπει να συμπληρώνεται με τεστ κοπώσεως. Το τεστ κοπώσεως μπορεί επίσης να αξιολογήσει τη φυσική κατάσταση του αθλούμενου και τα συμπτώματα που εμφανίζει κατά την άσκηση, να μελετήσει την απόκριση της αρτηριακής του πίεσης καθώς και να αποκαλύψει αρρυθμίες που προκαλούνται κατά την άσκηση. Σε ενήλικες και ηλικιωμένους, ιδίως αν δεν έχουν λάβει ποτέ μέρος σε μέτρια ή έντονη σωματική δραστηριότητα, το τεστ κοπώσεως ή η εργο(σπιρο)μετρία είναι χρήσιμα εργαλεία για την αξιολόγηση της καρδιαγγειακής υγείας του εξεταζόμενου, επιτρέποντας να γίνουν εξατομικευμένες προτάσεις σχετικά με τον τύπο και την ένταση της άσκησης. Αυτό που κάνει την εργομετρία να ξεχωρίζει είναι ότι κατά τη διάρκειά της παίρνουμε σημαντικές πληροφορίες για τη λειτουργία τόσο της καρδιάς όσο και των πνευμόνων κατά την άσκηση.

Σε κάποιες περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί έλεγχος του αθλούμενου με πιο εξειδικευμένες εξετάσεις (όπως μαγνητική καρδιάς, ηλεκτροφυσιολογική μελέτη, στεφανιογραφία).

Ο κατάλληλος χρόνος διενέργειας του προαθλητικού ελέγχου είναι περίπου 4 εβδομάδες πριν την έναρξη των αθλητικών δραστηριοτήτων ώστε να υπάρχει ο απαραίτητος χρόνος για να γίνει, αν χρειαστεί, ο απαραίτητος λεπτομερής έλεγχος. Ο έλεγχος επαναλαμβάνεται κάθε 1 ως 3 έτη ανάλογα με την ιδιαιτερότητα της υγείας του κάθε αθλούμενου.

Από όλα τα παραπάνω είναι φανερό ότι ο προαθλητικός έλεγχος είναι μια πολύ σοβαρή υπόθεση και σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να δίνονται πιστοποιητικά χωρίς λεπτομερή καρδιολογική εκτίμηση.