Κάπνισμα και Καρδιά

Κάπνισμα και Καρδιά - Μια σύντομη ανασκόπηση για την κατάσταση στη χώρα μας.

Το κάπνισμα είναι ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες κινδύνου για στεφανιαία νόσο, αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο, καρδιακή ανεπάρκεια, περιφερική αγγειακή νόσο και θνησιμότητα, με προφανή μάλιστα δοσοεξαρτώμενη σχέση. Ακόμα και χαμηλά επίπεδα καπνίσματος αυξάνουν τον κίνδυνο οξέος εμφράγματος του μυοκαρδίου (καρδιακή προσβολή). Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, η μείωση του αριθμού των τσιγάρων που καπνίζει κανείς ανά ημέρα να μην εξαλείφει εντελώς τον κίνδυνο. Στην πραγματικότητα χρειάζονται περίπου 15 χρόνια αποχής, έτσι ώστε ο καρδιαγγειακός κίνδυνος των πρώην καπνιστών να προσομοιάζει με αυτόν των μη καπνιστών. 

Ποια είναι όμως η κατάσταση στη χώρα μας;

Η πανελλαδική μελέτη που διενεργήθηκε από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) ανέφερε ότι το 2014, 3 στους 10 Έλληνες ≥15 ετών κάπνιζαν σε καθημερινή βάση, ενώ 1 στους 20 ήταν περιστασιακοί καπνιστές. Υπήρξε μείωση κατά 14,4% στον αριθμό των καθημερινών καπνιστών σε σύγκριση με αυτόν της έρευνας του 2009. Η νεότερη πανελλαδική μελέτη που πραγματοποιήθηκε από την ΕΛΣΤΑΤ το 2019, έδειξε περαιτέρω μείωση κατά 8,8% στον επιπολασμό καπνίσματος σε σύγκριση με το 2014. Ομοίως, η Παγκόσμια Έρευνα Καπνού Ενηλίκων (GATS) του 2013 έδειξε ότι ο επιπολασμός του καπνίσματος μεταξύ των Ελλήνων ≥15 ετών ήταν 38,2% και ο μέσος αριθμός τσιγάρων που καπνίζονταν ημερησίως ήταν 19,8, περίπου δηλαδή ένα πακέτο. Τα προαναφερθέντα ευρήματα είναι επίσης, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης ΑΤΤΙΚΗ. Ο επιπολασμός του καπνίσματος του πληθυσμού της μελέτης μειώθηκε από 43% σε 33% σε μια περίοδο 10 ετών. Φαίνεται ότι η οικονομική κρίση μπορεί να συνέβαλε στη μείωση του επιπολασμού του καπνίσματος σύμφωνα και με τα στοιχεία που αναφέρθηκαν από τις έρευνες «Hellas Health». Πιο πρόσφατα, μια εθνικά αντιπροσωπευτική τηλεφωνική έρευνα, που πραγματοποιήθηκε από την ερευνητική ομάδα του καθηγητή Μπεχράκη το 2020, έδειξε ότι ο επιπολασμός καπνίσματος στους Έλληνες ενήλικες ήταν 28%, τοποθετώντας τη χώρα, για πρώτη φορά μετά από πολλές δεκαετίες, κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο επιπολασμού καπνίσματος.

Παρά λοιπόν τα ελπιδοφόρα μηνύματα της τελευταίας δεκαετίας, σχεδόν ένας στους τρεις ενήλικες Έλληνες καπνίζει. Δυστυχώς στην Ελλάδα, οι θάνατοι από ασθένειες που σχετίζονται με τον καπνό είναι 22.700 ετησίως και αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 20% των συνολικών θανάτων. Το κάπνισμα προκαλεί επιπρόσθετα, μεγάλη οικονομική επιβάρυνση στη χώρα μας, με το συνολικό οικονομικό κόστος να ανέρχεται στα 6,88 δισεκατομμύρια ευρώ.

Περισσότερα σχετικά με το κάπνισμα, αλλά και άλλους σημαντικούς παράγοντες καρδιαγγειακού κινδύνου μπορείτε να διαβάσετε στο άρθρο ανασκόπησης που δημοσιεύτηκε στο έγκριτο επιστημονικό περιοδικό Hellenic Journal of Cardiology, όπου ο Δρ. Μίχας ήταν πρώτος συγγραφέας (το άρθρο είναι στα Αγγλικά, https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1109966618303427).

Αντί επιλόγου

Η εξάρτηση από τη χρήση καπνού αναγνωρίζεται πλέον ως μια χρόνια ασθένεια που απαιτεί εξειδικευμένη γνώση και εμπειρία από πλευράς των επαγγελματιών υγείας. Το πιο σημαντικό πράγμα που μπορεί να κάνει ένας καπνιστής για την υγεία του είναι να σταματήσει τη χρήση καπνού. Μετά από έναν χρόνο ο κίνδυνος εμφράγματος μειώνεται κατά το ήμισυ σε σύγκριση με τον κίνδυνο που αντιμετωπίζει ένας καπνιστής και μετά από περίπου πέντε έτη ο κίνδυνος εμφάνισης εγκεφαλικού είναι ο ίδιος με τον κίνδυνο που αντιμετωπίζει κάποιος που δεν έχει καπνίσει ποτέ στη ζωή του. Ο καρδιολόγος σας μπορεί να σας συμβουλεύσει κατάλληλα και να σας κάνει όλο τον απαραίτητο προληπτικό καρδιολογικό έλεγχο, που ιδίως στους καπνιστές είναι επιβεβλημένος.